پسته درخت کوچکی است که مبدأ آن خاورمیانه و آسیای مرکزی است و در کشورهایی مانند ایران، سوریه، ترکمنستان و غرب افغانستان رشد میکند. این درخت میوه ای تولید میکند که خوراکی و بسیار لذیذ است. پسته واژهای فارسی است که از طریق زبان لاتین وارد زبانهای اروپایی شدهاست.
تولید پسته در جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۷ معادل ۵۷۴٬۹۸۷ تن بوده که ایران را در مقام اول جهان قرار دادهاست.بعد از ایران آمریکا با تولید ۲۷۲٬۲۹۱ در جایگاه دوم و چین با تولید ۹۵٬۲۹۴ تن در جایگاه سوم قرار داشتهاند.
در ایران تولید پسته بیشتر در شهرستان رفسنجان، شهرستان سیرجان، شهرستان دامغان، قزوین، شهرستان نی ریز، مروست، شهرستان انار، شهربابک، شهرستان راور، شهرستان زرند کرمان و شهرستان نائین صورت میگیرد.
ایران و ایالات متحده آمریکا، دو کشور اصلی در زمینهٔ تولید و صادرات پسته در جهان بهشمار میروند. بهطوریکه حدود هفتاد تا هشتاد درصد تولید سالانه پسته در اختیار این دو کشور بودهاست.
در سال ۱۹۲۹ دانشمند گیاهشناسی آمریکایی ویلیام ای. وایتهوس تنها صرف شش ماه در مزارع باغهای کشت پستهٔ ایرانی، با جمعآوری بذر و انجماد آنها به صورت انبوه، تولید را برای یافتن پستههای متمایز پیدا کرد. او با برگرداندن یک کیسهٔ ۲۰ پوندی(۹کیلوگرم) بذر به آمریکا بازگشت.
بیش از ۹۰٪ پستهٔ آمریکا در ایالت کالیفرنیا تولید میشود و در ایران شهرستان رفسنجان بیشترین تولید را به خود اختصاص دادهاست. تولید پسته در ایران پیشینهٔ چند هزار ساله دارد. اما پستهکاری در آمریکا در دههٔ ۱۹۳۰ میلادی با کاشتن بذر پستهٔ ایرانی آغاز شدهاست. پس از وضع تحریمهای آمریکا و متحدانش علیه ایران، پستهکاری صنعتی در آمریکا رونق گرفت. در طی سالها تحریم بینالمللی علیه ایران، پستهٔ آمریکا جای پسته ایران را گرفت. اما با توافق هستهای و موج هوای خشک و گرم در سراسر سواحل غربی آمریکا در سال ۲۰۱۴ که باعث از دست رفتن نیمی از محصول پستهٔ این کشور شد، پستهٔ ایران جان تازهای برای راه یافتن به بازارهای بینالمللی یافت.
شرکتهایی که هماکنون در حال فعالیت گسترده در این زمینه هستند در آینده یک رقیب جدی برای شرکتهای پستهٔ ایران خواهند بود.
میزان تولید پسته در ایران سالانه حدود ۲۰۰ هزار تن است و تنها ۱۰ درصد از این محصول مصرف داخلی دارد و ۹۰ درصد دیگر صادراتی است. مصرف سالیانهٔ پسته برای هر خانوادهٔ ایرانی حدود ۲ کیلوگرم است. تولید و صادرات پسته ایرانی، سالانه در حدود ۱٫۴ تا ۱٫۷ میلیارد دلار برای ایران، درآمدزایی میکند. شهرستان رفسنجان، زرند شهر کشکوییه،[۱۵]شهرستان سیرجان، شهرستان انار و نی ریز مراکز اصلی تولید پسته در ایران بهشمار میآیند و ۸۰ درصد پسته تولیدشده در ایران، از این مناطق بهدست میآید. شهرستان بوئین زهرا در استان قزوین نیز سهم قابل توجهی از پسته تولیدی ایران را به خود اختصاص میدهد.
با اینکه پستهٔ ایران و آمریکا از یک نژاد هستند اما پستهٔ ایرانی طعم بهتری دارد. چیزی که بسیاری از توزیع کنندگان عمدهٔ اروپایی هم آن را تأیید میکنند. (بذر و نهال اولین پستههای کاشته شده در آمریکا از انواع پستههای ایرانی بودهاست که به خاطر تغییر خاک و آب و هوا طعم آن تغییر کردهاست) مثلاً پسته ترکیه از نژاد دیگری است.
آمریکا پسته را بهصورت مکانیزه تولید میکند و همین امر موجب شده که محصول این کشور در هر هکتار ۳ تن و سه برابر محصول تولیدی ایران در هر هکتار باشد.
آمریکا پسته را بهصورت مکانیزه تولید میکند و همین امر موجب شده که محصول این کشور در هر هکتار ۳ تن و سه برابر محصول تولیدی ایران در هر هکتار باشد.
در سال ۱۳۹۳ صادرات پستهٔ ایران به کشورهای اروپایی از ۹۰ هزار تن در سال به ۱۰ هزار تن کاهش یافته بود.
یکی دیگر از مشکلات صادرکنندگان استفاده بیرویه سم در باغهای پسته است که سهم اندک پستهٔ ایران در بازارهای اروپایی را با خطر مواجه میکند. اتحادیه اروپا در این مورد قوانین سختگیرانهای دارد و اگر این بازار از دست برود پستهٔ آمریکا در زمان کوتاهی بازار ایران در اروپا را تصاحب میکند.
آمار کشورهای اصلی تولیدکننده پسته دنیا:





